Έφτασε η εποχή όπου πέρα από την πραγματικότητα που επιβάλλει τους όρους της και βάζει δύσκολα στους ίδιους τους ανθρώπους για να την εξηγήσουν, βρισκόμαστε ως κοινωνία σε μια μεγάλη σύγχυση γύρω από διάφορα καθιερωμένα ζητήματα, που άλλοτε έχριζαν μιας απλής διάγνωσης και έξω από εδώ, τα οποία τώρα επίσης μας πιέζουν και δηλώνουν επίμονα την ανάγκη και για πρακτικές λύσεις. Έφτασε με άλλα λόγια η εποχή όπου το συμβολικό, όχι μόνο αποχαιρετά τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, αλλά έχει εγκαταλείψει την καθημερινή ζωή προ πολλού.

Είναι μάλιστα αυτή η σύγχυση, που προκαλεί μεγάλες εντάσεις, καταθλίψεις, θανάτους, αυτοκτονίες, διαζύγια αλλά και μεγάλες μόδες και ρεύματα. Για παράδειγμα, είναι πολλοί αυτοί που στις μέρες μας πέφτουν από τα σύννεφα διαπιστώνοντας την κατάσταση γύρω τους, την ασφυξία που νιώθουν όταν μετράνε όλο και περισσότερους ανθρώπους  που ανεξαρτήτως καταβολής, χαρακτήρα, ιδιότητας, πρότερου έντιμου βίου, προσδοκιών, κουλτούρας, ηθικής, εθνότητας και οικονομικής κατάστασης, να έχουν ένα και μόνο κοινό, ή να καταλήγουν να το αποκτούν, σπέρνοντάς τους την απογοήτευση: καταπατούν το χώρο των άλλων γκρεμίζοντας οποιαδήποτε έννοια σεβασμού ή ευγένειας.

Έτσι βλέπουμε πολέμους σε όλα τα επίπεδα, όπως σε αυτό της θρησκείας,  που καταστρέφει σύνορα, ανθρώπους κάθε ηλικίας, μνημεία, ηθικές και αξιακά συστήματα, πολέμους οικονομικούς που στο όνομα ιδεολογημάτων και οραμάτων του παρελθόντος και του μέλλοντος, πνίγουν ανθρώπους, λαούς και κράτη στο όνομα του κέρδους και του φασισμού του. Βλέπουμε επίσης βιομηχανίες φόβου, να πουλάνε ακριβά το ψέμα και να αγοράζουν συνειδήσεις, ζωές και τυφλή συγκατάβαση και μάλιστα στην πιο φτηνή τιμή. Βλέπουμε ταυτόχρονα ανθρώπους, που επικαλούμενοι την κοινή λογική, ή τη συνήθεια των πολλών, αγοράζουν πρόθυμα και με κάθε τίμημα ό,τι τους πουλήσουν και σα να μην έφτανε αυτό, τα βάζουν και αποκλείουν όποιον διαφέρει και αρνείται να αγοράσει και να ξεπουληθεί.

 Δε βλέπουμε ωστόσο μόνο αυτά. Βλέπουμε ανθρώπους που θεωρούν δεδομένη τη συγχώρεση, όποιο λάθος και να κάνουν, την επικαλούνται και στο όνομά της αρνούνται να μάθουν από τα λάθη τους. Βλέπουμε άλλους, που ρίχνουν πάντα την ευθύνη στους άλλους, τους κατηγορούν είτε για να τους μειώσουν, είτε για να αυξήσουν τη δική τους μετριότητα και πάντα έχουν μια δικαιολογία για τον εαυτό τους. Βλέπουμε ακόμα ανθρώπους που τάχα μου βγάζουν συνέχεια αναλύσεις επί αναλύσεων, καταλήγοντας πάντα με την ίδια έκπληξη στο ίδιο συμπέρασμα, συνήθως κάνοντας πρώτα ένα μικρό ή μεγαλύτερο λογικό άλμα, με λίγο σπρώξιμο από κάποιο τυφλό κίνητρο. Βλέπουμε τέλος ανθρώπους αδύναμους, που όσο κι αν καταλαβαίνουν τα παραπάνω, όσο κι αν σωστά εξηγούν την κατάσταση, δεν είναι σε θέση όσο κι αν είναι έτοιμοι ή πιο έτοιμοι από τους γύρω τους, να κάνουν κάτι πολύ πολύ απλό: να δώσουν σε αυτό που οι ίδιοι έχουν τη σημασία και την προσοχή που του αξίζει. Αυτή ωστόσο είναι και η συνέπεια της αδυναμίας τους. Να μετράνε απώλειες.

Το ζήτημα είναι ότι στην εποχή της σύγχυσης, στην εποχή μας, όσο κι αν ο πόλεμος και ο φασισμός σε όλα τα επίπεδα  και η καταστροφή που προκαλούν, φαντάζουν το κύριο πρόβλημα, είναι η συμπεριφορά και οι σχέσεις των ανθρώπων που προκαλούν το γενικό φαινόμενο, τη μεγάλη εικόνα που κανείς δε μπορεί να εξηγήσει. Ας αναρωτηθούμε τι είναι αυτό που συνδέει τις συμπεριφορές όλων αυτών των ανθρώπων, αν υπάρχει, ή πρόκειται για ξεχωριστά μεταξύ τους φαινόμενα.

Ας προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο παραπάνω με έναν μόνο ισχυρισμό, όσο ριψοκίνδυνο και αν είναι αυτό. Ζούμε στην εποχή λοιπόν του παροδικού ή υποσυνείδητου μίσους.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι άνθρωποι μισούν τον εαυτό τους, τους ικανότερούς τους, τους μεγαλύτερους σε ηλικία, τους αδύναμους και τα παιδιά. Όλα τα παραπάνω εξηγούν ίσως κάποιες από τις παραπάνω συμπεριφορές. Ας δούμε ωστόσο και ένα άλλο αντικείμενο του μίσους.

Ας μιλήσουμε για το μίσος προς τις γυναίκες. 

Αλήθεια πόσο πιθανό είναι, κάποιος που μίσησε τη μαμά του επειδή δεν τον αναγνώρισε όσο έπρεπε ή του δικαιολογούσε τα πάντα, να επιβάλλει στους άλλους τη συγχώρεση άνευ όρων και να απαλλάσσει  τον εαυτό του από κάθε ευθύνη χωρίς να πληρώνει κανένα κόστος; Ή πόσο πιθανό είναι κάποιος να αναπαράγει στις γυναίκες γύρω τους το ρόλο της μάνας του με σκοπό να μπορεί αμέσως μετά να παραβιάσει κάθε σεβασμό και να πάρει εκδίκηση για την παιδική του ηλικία; Πόσες σχέσεις άραγε δε θυσιάστηκαν αλήθεια στον παραπάνω βωμό; Ή ακόμα πόσα παιδιά δε μεγάλωσαν και δε διαμορφώθηκαν πάνω στο πρότυπο του δήθεν ανώτερου άντρα που βάζει τον εαυτό του πάνω από όλα; Ας το πάρουμε όμως και ανάποδα. Πόσες μητέρες  δεν έπεσαν θύμα του μίσους των ανδρών και συμπεριφέρθηκαν ανακλαστικά στα παιδιά τους; Πόσες γυναίκες δε μεγάλωσαν με πρότυπα που βασίζονταν στο μίσος των ανδρών προς αυτές; Πόσες γυναίκες δεν υπέκυψαν στο δίκαιο αυτού του μίσους; Ή τέλος πόσες γυναίκες δε ζουν με το φόβο της απόρριψης ή της κάκωσης, και γι αυτό το λόγο απορρίπτουν προληπτικά τους γύρω τους με σκοπό να προστατέψουν ό,τι μπορεί να προστατευτεί;

Μήπως λοιπόν για όλα φταίνε οι άνδρες; Ίσως.

Το σίγουρο είναι ότι στην εποχή της σύγχυσης και του παροδικού μίσους, σπάνια παίρνει κανείς ακριβώς αυτό που του αξίζει τη στιγμή που πρέπει, ενώ κάποιοι δεν τον παίρνουν ποτέ. Ας αποφασίσουμε τι θα κάνουμε ενώ περιμένουμε.