Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2017

Εσύ γιατί είπαμε ότι δεν κουνάς την ουρά σου;



Ο σκύλος θεωρείται ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, ο λόγος ωστόσο δεν πολυδιευκρινίζεται. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει μεγάλη συζήτηση για τη σχέση του συγκεκριμένου τετράποδου με τον άνθρωπο στις μέρες μας, τόσο για τα όσα πρέπει να συμβαίνουν, για τα όσα δε συμβαίνουν, για τον τρόπο που ο άνθρωπος βλέπει το σκύλο, για τις  συνήθειες των ανθρώπων που έχουν σχέσεις με σκύλους, για τις συνήθειες ανθρώπων που δε θέλουν πια να έχουν σχέση με σκύλους, για τις συνήθειες ανθρώπων που  δεν είχαν ποτέ σχέση με σκύλους και για τα όσα προκαλούν σε αυτούς, για τις συνήθειες των σκύλων που είχαν σχέση με τους ανθρώπους και σταμάτησαν να έχουν και άλλα τέτοια, ωστόσο δεν είναι στις προθέσεις αυτού του κειμένου να αναλυθούν όλα τα παραπάνω, καθώς ούτε να απαντηθεί το ερώτημα που τέθηκε στην αρχή. 

Πέρα από τις εμπειρίες που μπορεί να έχει κανείς με τα συμπαθή τετράποδα, είναι μία συνήθεια που σε γενικές γραμμές έχουν με την οποία θα ασχοληθούμε εδώ: 
Οι σκύλοι όταν βλέπουν τους άλλους, σκύλους και ανθρώπους, κουνούν την ουρά τους και επιδιώκουν την επαφή, τόσο σωματική, όσο και μέσα από ένα άλλο γι αυτούς σημαντικό εργαλείο, την όσφρηση.
Ας γίνουμε λίγο πιο αναλυτικοί. Οι σκύλοι πάντα χαίρονται όταν σε βλέπουν. Όσο και αν τους έχεις αφήσει μόνους τους. Πάντα σε περιμένουν. Σου χαμογελούν, αν μπορείς να το καταλάβεις. Έρχονται πάντα προς το μέρος σου προσπαθώντας να σε μυρίσουν, να σε αγγίξουν. Σου μυρίζουν τα παπούτσια και ό,τι άλλο τους επιτρέψεις να μυρίσουν αν δεν εκπλαγείς και τους απωθήσεις. Αν είναι πολύ άνετοι μαζί σου, σε γλείφουν. Πάνω από όλα, και ανεξαρτήτως του πόσο κοντά σου μπορούν να φτάσουν και πόσο μπορούν να συμβούν τα παραπάνω, κουνάνε την ουρά τους.  
Με άλλα λόγια οι σκύλοι είναι πάντα χαρούμενοι με όσους συναντούν, όσες φορές και αν τους συναντήσουν, όσο κοντά ή μακριά κι αν μπορούν να πλησιάσουν, πολύ πριν διαπιστώσουν σε τι κατάσταση βρίσκεσαι.
Όσες αντιρρήσεις και αν έχει κανείς με τις παραπάνω αλήθειες, οι οποίες θα σχολιαστούν παρακάτω,  είναι ενδιαφέρον τόσο το γιατί το κάνουν αυτό, όσο και το κατά πόσο αυτή τους η τάση αποτελεί αποκλειστικότητα του είδους τους, ή έναν γενικότερο τρόπο επικοινωνίας, πόσο μακριά ή κοντά είναι αυτός από την ανθρώπινη φύση, ποιες στην πραγματικότητα είναι οι ομοιότητες και οι διαφορές από τα όσα οι άνθρωποι κάνουν και γιατί συμβαίνει αυτό.

Ας δούμε λοιπόν τι συμβαίνει με τους ανθρώπους σε αντίστοιχη περίπτωση.

Οι άνθρωποι λοιπόν, έχουν αυτό που λέμε μια ευρεία γκάμα έκφρασης, που κατά τα φαινόμενα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή των σκύλων. Μπορούν να ξεκαρδίζονται στα γέλια, να χαμογελούν, να γελούν, να σε κοιτάζουν ανέκφραστοι. Μπορούν επίσης να είναι σοβαροί, να είναι θυμωμένοι, να είναι έξαλλοι, να ξεσπούν πάνω σε ανθρώπους και αντικείμενα, να φωνάζουν και να σε προσβάλλουν. Μπορούν να είναι αδιάφοροι, να σε προσπεράσουν, να κάνουν ότι δε σε βλέπουν. Μπορούν επίσης να είναι μελαγχολικοί, να είναι στενοχωρημένοι, θλιμμένοι ή απελπισμένοι ακόμα.  Μπορούν επίσης να επιδείξουν πιο σύνθετη συμπεριφορά, να διστάζουν, να ντρέπονται, να φοβούνται. Μπορούν τέλος, για όλους τους παραπάνω λόγους, ή για άλλους, να αποφύγουν την όποια συνάντηση, να μη σε συναντούν με πολλούς τρόπους και όλα τα παραπάνω μέχρι να συναντηθείς μαζί τους. Από εκεί και πέρα, η γκάμα αυτή διευρύνεται  ακόμα περισσότερο αν σκεφτεί κανείς τα υπόλοιπα μέσα έκφρασης που διαθέτουν. Η επαφή όλων των ειδών και των αποστάσεων είτε υπάρξει είτε όχι, είναι  μέσα σε αυτά, ανάλογα την απόσταση που ένας άνθρωπος αποφασίζει να κρατήσει μαζί σου. Από την αγκαλιά μέχρι κάποιο άγγιγμα, από κάποιο χάδι μέχρι κάποια χειροδικία όλα αυτά υπάρχουν ως πιθανή αντίδραση. Η αδιαμφισβήτητη ποικιλία και εκφραστική ανωτερότητά του, έρχεται για να επιβεβαιωθεί φυσικά με το γεγονός ότι οι άνθρωποι εκτός από όλα τα προηγούμενα, σε αντίθεση με τους σκύλους, έχουν και τη δυνατότητα του λόγου. Το τι θα πει ή δε θα πει κάποιος όταν τον συναντήσεις, είναι συνήθως και το πλέον καθοριστικό από όλα τα παραπάνω.

Μέχρι εδώ όλα καλά. Οι άνθρωποι έχουν περισσότερα εκφραστικά μέσα από τους σκύλους, που απλώς κουνάνε την ουρά τους, γλείφουν και ορμάνε πάνω σου, αυτό τους κάνει εντελώς διαφορετικούς, και τους οριοθετεί μαζί με τα υπόλοιπα προφανή την ανώτερη θέση τους ως πλάσματα. Αυτό ισχύει πέρα για πέρα, ωστόσο το ερώτημα παραμένει. Είναι τα αυξημένα εκφραστικά μέσα ικανά και αρκετά ώστε να εξασφαλίσουν τρόπους επικοινωνίας πιο κοντά στη φύση μας; 

Για να απαντηθεί το ερώτημα, είναι χρήσιμο να γίνουν κάπου εδώ δύο επισημάνσεις.

Η πρώτη είναι ότι τα πολλά εκφραστικά μέσα, όσα πλεονεκτήματα και αν δίνει η διαθεσιμότητά τους, προκαλούν δυσκολίες. Για παράδειγμα, δεν είναι λίγες οι φορές, όπου μπροστά στις πολλές επιλογές τους, οι άνθρωποι κάνουν λάθος επιλογές, ή επιλογές που μετανιώνουν, ή επιλογές από κεκτημένη ταχύτητα και γενικότερα αντιδρούν με τρόπους που προκαλούν συμπεράσματα αντίθετα από τις αρχικές τους προθέσεις και αυτό είναι ένα τόσο συνηθισμένο φαινόμενο που κοντεύει να γίνει νόμος.  Το γεγονός αυτό, προκαλεί  επιπρόσθετα προβλήματα στους παραλήπτες αυτών των επιλογών που με τη σειρά τους γίνονται επιρρεπείς στο φαινόμενο, και αυτό είναι που κάνει τα πράγματα ακόμα πιο προβληματικά.  Σα να μην έφταναν αυτά, παρατηρείται συχνά  και το φαινόμενο της ρουτίνας και της τεμπελιάς, παρά δηλαδή το ευρύ φάσμα των επιλογών έκφρασης, οι άνθρωποι καταλήγουν σε κάποιες μόνο, συχνά τις ίδιες συμπεριφορές ανεξαρτήτως περίπτωσης, χωρίς να έχουν συναίσθηση του τι προκαλούν γύρω τους.

Η δεύτερη επισήμανση κάνει τα πράγματα ακόμα πιο περίπλοκα. Ο αυθορμητισμός  όσο πάει και εκλείπει από τη συμπεριφορά των ανθρώπων και η επιλογή της συμπεριφοράς τους, όταν συναντήσουν κάποιον, πολύ σπάνια καθορίζεται από αυτόν. Υπάρχουν με λίγα λόγια συμπεριφορές, που δεν καθορίζονται από αυτό που κάποιος επιλέγει, αλλά από αυτό που σκέφτεται πως πρέπει να επιλέξει, αυτό που πιστεύει ότι θα εκπληρώσει κάποιο κίνητρο, κρυφό ή φανερό. Για παράδειγμα υπάρχουν άνθρωποι που πάντα χαιρετούν εγκάρδια, ή πάντα αποφεύγουν να σου δώσουν σημασία,  χωρίς αυτή τους η στάση να  έχει να κάνει με κάτι που συμβαίνει αυτή τη στιγμή, αλλά σε σχέση με κάτι που έχει προηγηθεί, ή αποσκοπώντας σε κάτι που θα επέλθει. Υπάρχουν άλλοι που είναι μόνιμα στενοχωρημένοι όταν τους συναντάς, όχι γιατί κάτι τους έκανες, αλλά για λόγους δικούς τους και άσχετους με την επικοινωνία σας. Υπάρχουν τέλος άνθρωποι καχύποπτοι, που μπροστά στα παραπάνω, έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως καμία συμπεριφορά  δεν είναι αυθεντική, ή πως όλες οι συμπεριφορές είναι υστερόβουλες και που δυσκολεύονται να ζήσουν στιγμές αυθόρμητες μαζί σου.

Όσο και αν προσπαθήσει λοιπόν κανείς να καταλήξει σε μία απάντηση, το σίγουρο ότι τόσο ο πλούτος των εκφράσεων, ο λόγος και η σκέψη των ανθρώπων είναι μέρος της φύσης μας, δεν είναι πάντα αρκετά για να καθορίσουν  πάντα μια επικοινωνία αντίστοιχη αυτή και  σε καμία περίπτωση δε μας κάνει απαραίτητα ανώτερους, ή πιο εξελιγμένους σε αυτόν τον τομέα. Οι σκύλοι τους οποίους αναφέραμε στην αρχή, είτε συνήθως κουνήσουν την ουρά, είτε πιο σπάνια γίνουν επιθετικοί, είτε σε αποφύγουν, έχουν ομολογουμένως λιγότερα μέσα για να εκφραστούν, ωστόσο, ειδικά σε σχέση με κάποιους από εμάς, είναι πιο κοντά στο να μπορούν να τα  χρησιμοποιούν όλα, να είναι σε θέση να μάθουν σε τι βαθύτερη κατάστασή εσύ βρίσκεσαι, κάτι με το οποίο επιμελώς  ασχολούνται, αμέσως μετά τη συνάντησή σας και κυρίως να διατηρούν μια αρχική αυθόρμητη προδιάθεση απέναντί σου. Μπορεί αυτό να μην τους κάνει ανώτερους, ωστόσο το σίγουρο είναι ότι είναι κοντά στη φύση τους, ίσως και λίγο στη δική μας. 

Την επόμενη φορά λοιπόν που δε θα κουνήσεις κι εσύ την ουρά σου όταν συναντήσεις κάποιον, δεν είναι ανάγκη να το μετανιώσεις, ούτε να υποσχεθείς ότι την επόμενη φορά θα το κάνεις, καλό θα ήταν όμως να συνειδητοποιήσεις για ποιό λόγο δεν το έκανες.

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου